Najnowsza wystawa w Starej Galerii ZPAF w Warszawie „W bezczasie Athos” Tomasza Mościckiego
Warsztaty odbędą się w sobotę, 22 lutego 2025 roku, w klimatycznej przestrzeni Starej Galerii ZPAF na Placu Zamkowym 7 w Warszawie.
Podczas spotkania uczestnicy będą mieli okazję poznać tajniki historycznej techniki gumy dwuchromianowej, samodzielnie stworzyć własne prace w tej technice pod okiem mistrza, skorzystać z wiedzy i doświadczenia Tomasza Mościckiego. Liczba miejsc ograniczona, szczegółowe informacji i zapisy w biurze ZPAF, lub pod adresem mailowym biuro@zpaf.pl
Autor...
... odwiedził Świętą Górę Athos aż dziewiętnaście razy od 2001 roku, kiedy odbył pierwszą podróż na zaproszenie Ambasady Republiki Grecji. Wtedy jeden z mnichów przepowiedział: „Wrócisz tu, tacy jak ty wracają!”, i tak też się stało.
Fotografie Tomasza Mościckiego...
... przedstawione na wystawie nie są zdjęciami dokumentalnymi, chociaż i tę warstwę, ze względu na długoterminowość projektu, zawierają w sobie. Ukazująniezwykłą duchowość, tajemnicę i surowość życia athoskich mnichów. Charakteryzują się przejściami od mocnego światła do niemal całkowitych czerni, co powoduje wrażenie tajemniczości, uduchowienia i boskiej mocy. Autor fotografując życie monasterów i ich mieszkańców w pełnym, greckim słońcu dzięki użyciu mocnych kontrastów i ograniczenia tylko do gamy szarości ignoruje kolorowy przepych prawosławnej obrzędowości, skupia się na fakturach skał, kamieniu, który jest tak trwały jak tutejsza społeczność i artefakty ich wielowiekowej obecności.
Athos na fotografiach...
... Tomasza Mościckiego to miejsce poza czasem, oderwane od pędu rzeczywistości, oddzielone od potrzeby posiadania, metafizyczne. Dla autora Athos jest schronieniem, nie tylko pięknym i fascynującym plenerem, ale też celem podróży duchowych. Na wystawie można zobaczyć samą architekturę półwyspu, od majestatycznych klasztorów wyrosłych na skale, przez poetyckie krajobrazy po obrzędowość. Wszystkie te tematy mają wspólny mianownik - obecność. Jest to obecność mieszkańców Świętej Góry nieustannie trwająca od przynajmniej tysiąca lat, kiedy to pierwsi mieszkańcy zasiedlili AgionOros. Na fotografiach można zobaczyć miejsca do codziennego funkcjonowania, miejsca modlitwy, portrety mieszkańców i obrzędy, codzienne życie oraz jego koniec w postaci pogrzebu i jego drugiej części miejsc docelowego przechowywania kości po ekshumacji, która następuje po roku spoczywania ciała w grobie.
Sama technika...
... wybrana do prezentacji wystawy – guma dwuchromianowa ma w sobie wiele pierwotnej tajemnicy. Jest to jedna z najstarszych technik fotograficznych, sam proces jest pozornie nieskomplikowany, ponieważdo naświetlenia pracy wystarczy słońce, a do wywołania zwykła woda, jednak ma w sobie coś z alchemii w procesie dobierania składników, gumy arabskiej, dwuchromianu potasu oraz pigmentu w odpowiednich proporcjach. Artysta - niestrudzony badacz tajemnic światła i procesów fotograficznych musi samodzielnie wypracować najlepsze dla niego metody, poświęcić wiele czasu na eksperymenty, wykazać się zdolnościami manualnymi i ogromem cierpliwości pokrewnej monasterskim zajęciom. Charakterystyczne dla odbitek wykonanych w technice gumy jest ich unikatowość, nie da się ich wykonywać seryjnie, każda jest jedyną, nawet gdy twórca wykona kilkukrotnie odbitkę tej samej sceny. Drugą cechą użytego medium jest faktura papieru, najczęściej akwarelowego nasączanego związkami chemicznymi – fotografie są matowe, powodują wrażenie szorstkich. W przypadku prac Tomasza Mościckiego technika podkreśla subtelność całego spektrum szarości od zupełnie jasnych, prawie białych po głębokie i mocne na granicy zupełnej czerni. Ostre światło podkreśla majestatyczny spokój, zawieszenie pośród unoszących się w gorącym powietrzu modlitw i zapachu kadzidła.
Wszystkie przebywające tam postaci sprawiają wrażenie odwiecznych i niezmiennych zamkniętych “w bezczasie Athos”.
Tekst Karolina Falkiewicz
