Białystok Interphoto 2019
 "Od przeszłości do współczesności. Granice czasu"

Festiwal propaguje fotografię i media pokrewne składające się na współczesną formę wy- powiedzi wizualnej.

Oprócz klasycznych artystów tego medium zaprezentuje twórców sięgających po współczesne środki i tematy, reprezentujących postawy neoawangardowe, czy poruszających się po obszarach sztuki krytycznej.

- Takie prezentacje wpływają na zwiększenie świadomości społecznej nie tylko w zakresie fotografii czy, multimediów, ale przede wszystkim ukazują problemy współczesnej cywilizacji pochłoniętej materialnymi stronami życia. Uwrażliwiają na zjawiska moralne, zmiany publiczne i jednostkowe, na cierpienie czy problemy polityczne drążące kraje zarówno demokratyczne jak i te pod rządami reżi- mów. Zwracają uwagę na wszechobecną opresję, makdonaldyzację, zagrożenia nacjonalistyczne, klimatyczne, a z drugiej strony na pozytywny rozwój cywilizacji poprzez zdobycze naukowe.

- mówi Grzegorz Jarmocewicz, Dyrektor Artystyczny Festiwalu.

Temat główny festiwalu "Od przeszłości do współczesności. Granice czasu" poprzez medium fotografii odsłoni zjawiska społeczne nurtujące poprzednie i obecne pokolenia po- cząwszy od okresu po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, poprzez zagadnienia pojawiające się bezpośrednio po 1945 roku, aż do współczesności.

Jednym z głównych zadań festiwalu jest również wzmocnienie integracji środowisk twórczych i społeczności międzynarodowej w wymiarze ponadlokalnym obejmującym nie tylko Polskę, ale także Litwę, Łotwę, Estonię, Białoruś, Ukrainę, Czechy, Węgry, Słowację oraz Niemcy, a co za tym idzie, w przyszłości również inne państwa, ze szczególnym uwzględnieniem krajów wschodnich.


Białystok Interphoto jest festiwalem cyklicznym, o wysokim poziomie artystycznym, odbywającym się co dwa lata, obejmującym nie tylko działania wystawiennicze ale również spotkania, prelekcje, warsztaty, pokazy multimedialne, konkursy szkolne, działania łączące fotografię z muzyką czy literaturą, gry miejskie. Działania kierowane są do odbiorców wszystkich kategorii wiekowych. Festiwal rozwija się nieprzerwanie od 2013 roku i staje się oczekiwanym przez odbiorców, artystów i krytyków najważniejszym wydarzeniem tego typu w Polsce, a także w Środkowo - Wschodniej części Europy.

Głównym tematem festiwalu, niezależnie od edycji jest GRANICA, ze wszelkimi przynależącemu temu hasłu wymiarami od Genius Loci po obszary indywidualnego doświadczenia w płaszczyźnie duchowej czy eksperymentalnej.

W ramach tegorocznej edycji zaplanowano udział ponad 200 artystów, 10 kuratorów, 15 jurorów. Odbędzie się: 30 wystaw, 4 warsztaty, 4 pokazy filmów, przegląd Portfolio Review, konkursy: INTERPHOTO GRAND PRIX, Street Art, Fotografii Młodych, pokaz zdjęć z muzyką na żywo, panel naukowy, 5 wykładów i prelekcji, spotkania autorskie (30), konferencja prasowa w streamingu o zasięgu międzynarodowym, uroczysta inauguracja z udziałem publiczności, gości, artystów, władz województwa i miasta, kuratorów, krytyków, wydawców; piknik i spacer fotograficzny. 


Do udziału zostali zaproszeni artyści z: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Białorusi, Ukrainy, Czech, Słowacji, Słowenii, Niemiec oraz USA, dyrektorzy festiwali fotograficznych, jurorzy i krytycy z Polski, Litwy, Estonii, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, USA. Dwie duże wystawy zbiorowe zostaną zorganizowana w oparciu o współpracę z Muzeum Sztuki w Ołomuńcu / Czechy oraz Muzeum Sztuki w Łodzi. 


Najważniejszymi artystami wystawianymi podczas edycji 2019 będą: Jaromír Funke, Jaroslav Rössler, František Drtikol, Eugen Wiškovský, Heikki Leis, Jiři Šigut, Walentyn Odnoviun, Vitus Saloshanka, Zofia Kulik, Janusz Maria Brzeski, Janina Mierzecka, Krystyna Gorazdowska, Aleksander Krzywobłocki, Jan Neuman, Kazimierz Podsadecki, Tadeusz Maciejko, Stefan Jasieński, Tadeusz Cyprian, Franciszek Groer, Jalu Kurek, Aleksander Zakrzewski, Witold Romer, Franciszka i Stefan Themersonowie, Andrzej Jerzy Lech, Mindugas Kavaliauskas, Georgs Avetisjans, Pavel Maria Smejkal, April Gertler, Wojciech Bruszewski, Zbigniew Dłubak, Edward Grochowicz, Edward Hartwig, Marian Kucharski, Jerzy Lewczyński, Zbigniew Łagocki, Irena Małek – Jarosińska, Wacław Nowak, Andrzej Pawłowski, Marek Piasecki, Paweł Pierściński, Józef Robakowski, Tadeusz Rolke, Zofia Rydet, Andrzej Różycki, Bronisław Schlabas, Jerzy Wardak, Andrzej Zborski.

Festiwal ma być też kluczem do rozwoju stosunków partnerskich z innymi krajami regionu i Europy.


Więcej informacji pod adresem: BIAŁYSTOK INTEPHOTO 2019



Czas trwania: 26.09.2019 - 17.11.2019


Wydarzenia warto też śledzić tutaj: FB Białystok Interphoto 2019.

TEKST KURATORSKI

Od Przeszłości Do Współczesności. Granice czasu

Fotografia ujawniła się [...] w swej najbardziej pierwotnej, podstawowej formie: jako do- kument i zapis czasu. Każda pojedyncza fotografia zachowuje jakiś ułamek czasu, razem tworzą one uporządkowany zapis jego upływu.

Lech Lechowicz

O czasie na ogół myślimy w bardzo prostych kategoriach: jako przeszłości, teraźniejszości 
 i przyszłości. Podobnie jest z obrazem fotograficznym. Kiedy naciskamy spust migawki, „zatrzymana” chwila przechodzi do tego co było, do historii. Kiedy jednak patrzymy na zdjęcie, które powstało przed momentem, to opisuje ono, w pewnym sensie, wciąż trwającą teraźniejszość oraz przyszłość. Jeśli jest to fotografia wykonana w dalekim kraju, w odbiorcy pobudzi wyobraźnię i może wyzwolić chęć podróży.

Podróży, która odbędzie się w przyszłości. Do przyszłości odnosi się również sam zapis. Na materiale światłoczułym po naświetleniu tworzy się obraz utajony, który ujawniony zostanie dopiero w przyszłości, po jego wywołaniu. Przypomnijmy sobie sławny portret Lewisa Payne wykonany przez Alexandra Gardnera. Przedstawia on młodego zamachowca oczekującego na wykonanie kary śmierci. Podczas robienia zdjęcia „jeszcze żyje”, ale za chwilę bicie jego serca zostanie przerwane.

Jak mówi święty Augustyn: „gdyby nic nie przemijało, nie byłoby czasu przeszłego. Gdyby nic nie przychodziło nowego, nie byłoby czasu przyszłego. Gdyby niczego nie było, nie byłoby teraźniejszości”. Inaczej to ujmując, chwila obecna określona jest przez to, co było i przez to, co będzie, a wizerunek „śmierci” (obraz fotograficzny to przecież balsamowanie czasu), zawsze przyniesie refleksję o tym, co nieodwracalne i ostateczne dla każdego stworzenia.

W fotografii, przeciwnie do platońskiej teorii idei, „obecność rzeczy [...] nigdy nie jest metaforyczna” - mówi Roland Barthes, a każda rzecz na fotografii odczytywana jest jako „prywatna podobizna swego przedmiotu odniesienia”. Jest śladem i bezstronnym świadkiem. Powstaje poprzez wyrwanie jakiejś cząstki z rzeczywistości. Stąd możemy być boha- terami dawnych zdarzeń. Możemy rozmawiać z przeszłością nie tylko w sensie poznawczo-antropologicznym, ale stajemy twarzą w twarz z tym, co naprawdę istniało. Mimo, iż obraz jest niedostępny i tajemniczy daje pewność co do istnienia tego, co znajduje się w jego ramach. Pewność ta polega na interpretacji „tego-co-było”. Poświadcza egzystencję w czasie. Jest pamięcią minionej chwili mimo, iż blokuje wspomnienie. Dzięki niej czas prze- szły jest równie prawdziwy jak czas teraźniejszy. I choć teraźniejszość „przemyka przez palce”, dzięki fotografii „możemy posiąść przeszłość”.

Podczas tegorocznej edycji Międzynarodowego Festiwalu Fotografii Białystok INTERPHOTO prezentujemy artystów, których twórczość pod wieloma względami odnosi się do heterogenicznego pojmowania Czasu. Zarówno tych, pracujących z medium fotografii 
w kontekście linearnego upływu oraz zatrzymania, rozważających Barthes'owskie "Punctum" czy odnoszących się swoją symboliką obrazową do elementów społeczno-historycznych. 


A także tych, którzy poprzez swoje widzenia świata oraz nową organizację kadru wpłynęli na współczesne formy wypowiedzi kolejnych pokoleń fotografów. Wystawy historyczne, jak prezentacje Awangardy Czeskiej i Polskiej oraz Polskiej Fotografii Subiektywnej odsłonią aspekt kontinuum przemian zachodzących nie tylko w samym medium, ale również w nowoczesnym definiowaniu i odbiorze dzieła artystycznego. 


Natomiast przedstawienie publiczności postaw krytycznych wobec prawdy zapisu 
i zawłaszczenia w rozumieniu postmodernistycznym ukaże współczesne miejsce fotografii jako narzędzia kontroli i władzy.

Prawie od początku nowożytności jesteśmy silnie związani z przeszłością i to niekoniecznie naszą. Ten związek wywołuje rodzaj bliżej nieokreślonej tęsknoty za tym co było lub może być. Nieruchomy obraz, zatrzymujący czas jest niczym pamięć, której możemy być pewni. 
 A ta pewność wywołuje w nas poczucie niezachwianego trwania — stabilności. Fotografia nie przypomina przeszłości, a ją poświadcza.

To, co widzimy na powiększeniu, istniało naprawdę. Obraz fotograficzny jest przecież niepodważalny. Historia zapisana na celuloidzie, czy w „pamięci cyfrowej” jest historią prawdziwą. Jest potwierdzeniem dla historyków, architektów, socjologów i wszystkich badaczy przeszłości, jest również potwierdzeniem historii prywatnych, osobistych, pojedynczych. Lecz jaki naprawdę jest obraz historii. Ludzka pamięć jest jednostkowa i nietrwała. Ulega powolnemu zanikowi i rozproszeniu. Jej zasoby przysłaniane są przez kolejno następujące po sobie zdarzenia. Rozpływa się wraz 

z pamięcią pojedynczych komórek, które mają w sobie zaprogramowaną śmierć. Podczas Festiwalu rozważymy zatem czy w przeciwieństwie do niej, świadectwo fotografii jest 
o wiele bardziej doskonałe. Czy dzięki odpowiedniemu systemowi magazynowania może być trwałe i bez końca powielane, czy obraz zdjęciowy może być niezachwianą i prawdziwą pamięcią ludzkości, do której mogłyby odwołać się przyszłe pokolenia.

Prawdziwy obraz przeszłości przemyka niby wiatr. Przeszłość daje się utrwalić jedynie jako obraz, który rozbłyska teraz w swej rozpoznawalności, aby już nigdy nie powrócić”.

Walter Benjamin

Grzegorz Jarmocewicz Dyrektor Artystyczny Festiwalu