Stylizacja planu zdjęciowego i różne style w fotografii kulinarnej

Tym właśnie różni się ten rodzaj fotografii od – przykładowo – fotografii krajobrazowej, reportażu czy nawet portretu. Tu często wiele godzin zajmują same przygotowania planu zdjęciowego (wymagają one też niemałych umiejętności z zakresu majsterkowania), a dopiero potem następuje to finalne „pstryk", którego efektem jest zdjęcie.

Trzeba przyznać, że nie jest to praca dla wszystkich i osoby lubiące akcję, tempo i szybkie efekty będą w najlepszym wypadku znużone długimi przygotowaniami do zrobienia jednego finalnego zdjęcia. Na pewno jednak przypadnie to do gustu tym fotografom, którzy nie tylko kochają jedzenie, ale też mają tendencję do skupienia się na szczególe i dążeniu do ustawienia aranżacji dokładnie według swojej wizji. Mnie zdecydowanie pomaga w tym dokładne planowanie i „wymyślenie" zdjęcia wcześniej, spisanie pomysłów, sporządzenie ewentualnej listy zakupów i później, już w studio, działanie według wcześniej zaplanowanego schematu. Pozwala to uniknąć chaosu i zmieniania kilka razy naczyń i teł oraz stania przed regałem i zastanawiania się, jakich dodatków ja właściwie chcę użyć.

Co do oświetlenia – zdecydowanie preferuję studyjne. Dzięki temu nie muszę się martwić, czy akurat w trakcie robienia zdjęć będzie dokładnie takie światło, jakiego zaplanowałam użyć, by uzyskać pożądany efekt. Natomiast zdjęcia kulinarne można również z powodzeniem wykonywać w świetle zastanym, licząc się jednak z tym, że to my musimy polować na odpowiedni moment, a nie sami go tworzymy w pasującym nam czasie.

Obserwując różnych twórców, zauważam kilka głównych trendów w stylizacji żywności. Zacznę od najbliższego mi w ostatnim czasie, ze względu na pracę nad książką z historycznymi przepisami kulinarnymi, nawiązującego do malarskich martwych natur. Utrzymany jest zazwyczaj w ciemnej tonacji, z przedmiotami ginącymi w mroku (tzw. dark mood photos), z miękkim oświetleniem z reguły padającym z jednego kierunku. Część z tych zdjęć bezpośrednio nawiązuje do przykładów malarstwa baroku – epoki, w której rozwinęła się sztuka malowania martwych natur:

Jeśli jednak nie masz odpowiedniej ilości akcesoriów, żeby stworzyć taką odwołującą się do klasyki martwą naturę – nie poddawaj się. Wystarczy trzymać się głównych zasad: ciemne tło i jednolite miękkie oświetlenie wyciągające przedmioty z mroku.
Można też potraktować temat bardziej ogólnie i stworzyć aranżację w klimacie retro, nie trzymając się tak mocno założeń rodem z klasyki malarstwa (m.in. patrzenie na wprost) i zrobić aranżację flatlay:

Zauważ, że ten nietypowy kąt fotografowania będzie dla niektórych przedmiotów bardzo korzystny, a dla innych wręcz przeciwnie. Całkowicie pozbawione sensu wydaje się fotografowanie w ten sposób kieliszków z winem czy tortu na paterze, gdzie głównym elementem dekoracyjnym są naprzemiennie układające się warstwy ciasta i kremu. Za to świetnie się sprawdzi w przypadku przedmiotów płaskich, jak pizza, lub takich, które wymagają „zajrzenia" do środka – np. garnek z zupą.

Aranżacje te – ze względu na swoją spójność – świetnie się sprawdzają w kolażach, czyli jako kilka zdjęć ustawionych obok siebie w materiałach graficznych. Są one też świetną opcją dla osób początkujących, głównie dlatego, że nie ma potrzeby posiadania żadnych dodatkowych naczyń ani akcesoriów. Niezbędne za to będą umiejętności komponowania kadru, bo oczywisty jest fakt, że kolorowe arkusze należy odpowiednio ułożyć – tak, aby plamy barwne i linie znajdujące się w kadrze stanowiły harmonijną kompozycję. Można też pobawić się w sztukę iluzji i ułożyć arkusze w taki sposób, że będą sprawiać wrażenie trójwymiaru:

Pozostając przy minimalizmie, acz z nieco innym podejściem, warto wspomnieć tu fotografię makro, która skupia się na niewielkim detalu, dzięki czemu nie ma potrzeby używania akcesoriów do dekoracji. Tu pierwszy plan stanowi fragment produktu, reszta pozostaje na planie dalszym, poza głębią ostrości, stanowiąc tło dla głównego motywu.

Jako ostatni sposób na przedstawienie na fotografiach żywności chciałabym przedstawić często żartobliwe, przerysowane aranżacje, w których jedzenie jest prezentowane w sposób nieoczywisty. W tym miejscu polecam do zajrzenia do portfolio świetnej rosyjskiej fotografki Diny Belenko, która ten nurt rozpropagowała i opanowała do mistrzostwa. W jej zdjęciach znajdziemy latające jedzenie, ciastka ułożone w konstelacje, donaty tworzące układy słoneczne czy pomidory zamieniające się w kłęby czerwonego dymu. Oczywiście w tego typu zdjęciach jest sporo postprodukcji w programach graficznych, ale większość tych fotomontaży jest technicznie bardzo prosta, bo liczy się przede wszystkim pomysł. Jako przykłady moich zdjęć w tym nurcie mogę zaprezentować latające makaroniki oraz wybuchające praliny:

Jak zapewne się domyślacie, nie żonglowałam ciastkami ani tym bardziej nie doprowadzałam do eksplozji czekoladki. Przedmioty sprawiające wrażenie unoszących się w powietrzu zostały zamocowane na drucikach, które następnie precyzyjnie wyretuszowałam.

Mniej pracochłonne w postprodukcji było zdjęcie karykaturalnie wyolbrzymionego hamburgera:

...choć i tu nie obyło się bez stylizacyjnych sztuczek, które umożliwiły stworzenie takiej chwiejnej konstrukcji. Natomiast postprodukcji w tych zdjęciach jest już niewiele.

Na koniec zaś prezentuję pomysł, który nie wymagał niemal żadnego trudu (poza oczywistym trudem wymyślenia go):

Pamiętajcie – najważniejsze to mieć pomysł na zdjęcie, i to zdecydowanie wcześniej, niż gdy zaczyna się ustawiać elementy kadru. Dzięki temu powstają przemyślane, spójne i miłe dla oka kompozycje.
Niech powyższy zbiór inspiracji w różnych stylach będzie dla Was pomocą w znalezieniu własnej fotograficznej drogi i pomysłów na prezentację aranżacji kulinarnych.