Regulamin konkursu fotograficznego – haczyki i kruczki. Migawki z Fotoprawa

Nic tak nie buduje poczucia własnej wartości twórczej jak wygrany konkurs. A konkursów można znaleźć bez liku na każdy temat i na miarę własnych możliwości. Są konkursy zawodowe, amatorskie, gminne, powiatowe, miejskie, firmowe, z nagrodami, bez nagród, płatne i bezpłatne. Wiadomo, po co są konkursy uczestnikom, ale po co są organizatorom?

I tu zaczyna się drobny druczek zwany regulaminem konkursu. Przy okazji – jeśli jakiś konkurs nie ma regulaminu, to branie w nim udziału jest proszeniem się o problemy. Regulamin bowiem, zgodnie ze swoją nazwą, reguluje wszystko. I może również regulować… niezgodnie z prawem.

Co powinien zawierać dobry regulamin konkursów?

1. Konkurs powinien być publicznie ogłoszony.

2. Powinien określać dzieło, jakiego dotyczy.

3. Powinien określać termin.

4. Powinien określać nagrody.

5. Powinien wskazać sposób wyboru najlepszego dzieła.

Co jest „czerwoną lampką” w tekstach regulaminów?

- Jakiekolwiek zastrzeżenie, że poprzez samo wysłanie zdjęcia na konkurs uczestnik przekazuje organizatorowi szerokie prawa do wykorzystania pracy. Oczywiście organizator musi móc je przetwarzać, kopiować, udostępniać w związku z informacjami o konkursie, ale na pewno nie powinien mieć prawa wydrukowania z naszym zdjęciem kalendarza!

- Zbyt szeroki katalog pól eksploatacji zdjęć nagrodzonych czy wyróżnionych, jakie organizator sobie zastrzega. Oczywiście im większy prestiż konkursu, tym bardziej nawet chcielibyśmy, aby wykorzystywał. Niemniej szanujący się organizator konkursu za wykorzystanie niezwiązane z przeprowadzeniem samego konkursu po prostu płaci autorowi.

- Zastrzeżenie, że autor zrzeka się jakiegokolwiek wynagrodzenia za korzystanie z dzieła przez organizatora. Normalne jest, że w celach informacyjnych o konkursie organizator może bez opłat licencyjnych dla autora rozpowszechnić np. informację prasową do mediów na ten temat. I zwykle publikacje, jakie z tego wynikną, również będą miały w tych mediach tylko charakter informacyjny. Jednak jeśli jakiś tytuł prasowy zapragnie wydrukować dużą galerię tychże zdjęć konkursowych miesiąc po ogłoszeniu – to kwestia wynagrodzenia dla autorów powinna zostać poruszona.

- Przeniesienie na organizatora praw majątkowych do wysłanego zdjęcia wraz z prawem do wykonywania praw zależnych. To coś bardzo niebezpiecznego. Organizator, który zmusza autora do wyzbycia się na wieki możliwości do korzystania ze swojego utworu, jednego z najlepszych swoich utworów, to podejrzany organizator. Po co mu prawa majątkowe? A prawa zależne? Niezrozumiałe. A gdy nie wiadomo, o co chodzi, to pewnie chodzi o pieniądze.

- Zezwolenie na wykonywanie praw osobistych do wysłanego zdjęcia. Choćby chodziło o prawo do przykadrowania czy innej niewinnej zmiany utworu – osobiste prawa nie powinny być manipulowane. A czymś takim jest właśnie „zezwolenie na wykonywanie praw osobistych” przez kogoś innego. Prawem osobistym jest przecież samo autorstwo! To by oznaczało, że jeśli komuś zezwolimy na wykonywanie praw osobistych do naszego zdjęcia, to on może legalnie zataić autorstwo albo rozpowszechniać pod fikcyjnym pseudonimem. A nie o to raczej chodzi w wygraniu konkursu.

Tego rodzaju zapisy mogą powstać ze strony organizatora poprzez zaniedbanie typu „napiszmy wszystko, nie wiadomo, co to znaczy”. Zdarzają się jednak przypadki darmowego nabywania „na regulamin konkursu” praw do dobrych zdjęć, a wręcz budowania baz zdjęciowych za pomocą takiego mechanizmu.

Warto uważać na nieuczciwe praktyki. Tym bardziej że do normalnego udziału w konkursie udziela się licencji na „jakieś tam” wykorzystanie zdjęcia. A udzielenie licencji nie wymaga formy pisemnej, więc akceptacja takiego regulaminu poprzez stronę internetową spowoduje, że nieuczciwy organizator będzie mógł legalnie naszym zdjęciem obracać tak, jak napisał w swoim regulaminie!

Pamiętajmy również, że uczestnik konkursu może do chwili jego rozstrzygnięcia zrezygnować z ubiegania się o nagrodę. Może wycofać swoje zdjęcie z konkursu. Nie ponosi w związku z tym żadnych konsekwencji.

Więcej przykładów i dokładną analizę prawną, czym jest udział w konkursie z punktu widzenia prawa cywilnego, znajdziecie w artykule Anny Trockiej na portalu fotoprawo.nikon.pl