Oprawa zdjęć w domu

Urok fotografii oprawionej w ramę jest nie do opisania. Spróbujcie zrobić to sami, to nie jest takie trudne!

1. Wstęp

Jakiś czas temu przekonywałem was, drodzy czytelnicy, do drukowania zdjęć w domu. Mam nadzieję, że skutecznie. Dzisiaj przyszła kolej na oprawę, również w warunkach domowych. Dlaczego? Żebyście poczuli to, co ja czuję, patrząc na oprawione przez siebie fotografie – satysfakcję, a nawet dumę (zależy jak pójdzie cięcie passe-partout ;–)). Dla mnie fotografowanie jest procesem niekompletnym bez wydrukowania obrazu na papierze. Na tym oczywiście można poprzestać i przeglądać odbitki. Można je umieścić w ładnym albumie, co na pewno umili ich odbiór, ale największego blasku przysporzy im staranna oprawa i ekspozycja na ścianie. Wybór ramy to głównie kwestia gustu. Pozostaje jeszcze dylemat dotyczący światła między obrazem a ramą. Można pójść w dwie strony: wydrukować zdjęcie (na przykład na arkuszu A3+ wydrukować obraz wielkości 20×30 cm) lub użyć kartonowego passe-partout. Pierwszy sposób jest prostszy, drugi – elegantszy.

01 02 03 04 Wklejanie zdjęć świetnie sprawdza się w albumach. Mankamentem takiego rozwiązania jest permanentne unieruchomienie fotografii. Ja korzystam z kleju w rolce. Jest to rozwiązanie bardzo proste w obsłudze i niewymagające specjalnych warunków lokalowych, w odróżnieniu od kleju w aerozolu. Najprostszą metodą na wykonanie narożnika jest złożenie kartki (może być to jeden arkusz papieru do zdjęć) dwukrotnie i ścięcie narożnika. Następnie za pomocą taśmy naklejamy go na karton. Pamiętajmy tylko, żeby papier miał neutralne pH. Gotowe narożniki kupuje się na metry. Dzięki nim papier, na którym wydrukowana została fotografia, ma swobodę pracy. A przez pracę rozumiem jego kurczenie się i rozkurczanie, co zależy od warunków panujących w pomieszczeniu.

4. Oprawa

Kartonowe passe-partout jest bardziej klasycznym rozwiązaniem niż to drukowane. Ma też w sobie, moim zdaniem, więcej elegancji – zwłaszcza to wycięte w kartonie i nałożone na zdjęcie. Zanim o tym, zajmiemy się innym, prostszym rozwiązaniem, którym jest naklejenie fotografii na karton. Jego zaletą jest możliwość przycięcia kartonu po naklejeniu fotografii, po odmierzeniu pożądanych przez nas marginesów. Dzięki temu nie musimy się stresować, że nakleimy pracę za bardzo po lewej lub za nisko. Musimy tylko pamiętać o odpowiednim zapasie materiału. Jest to dobra technika, jeśli mamy ograniczoną ilość kartonu; nie potrzebujemy dodatkowych pleców (podkładu od spodu), bo karton, na który nakleiliśmy fotografię, już nimi jest.

A czym przykleić fotografię? Najlepiej czymś, co z biegiem czasu nie wyschnie i nie pozwoli naszej fotografii się odkleić, oraz czymś, co nie wejdzie z nią w reakcję chemiczną i nie zmieni jej koloru. Najlepsze są kleje akrylowe o neutralnym pH. Można kupić kleje w sprayu, ale korzystanie z nich jest karkołomne. Mimo że zbudowałem specjalny namiot do oprysku (na wzór tych do malowania), klej był dosłownie wszędzie. Dla mnie, osoby mieszkającej w małym mieszkaniu w bloku, było to nie do przyjęcia, więc przeszedłem na dwustronną folię klejącą.

Karton wycięty

Ta najbardziej elegancka metoda. Ma ogromne zalety ochronne, ponieważ oprócz estetyki izoluje papier od szyby. Jest natomiast dosyć trudna, bo wymaga nie tylko odpowiednich narzędzi, ale i wprawy. Dobrze nadają się do niej niezbyt grube kartony. Domowa obróbka w warunkach domowych jest dość trudna z kartonami z dodatkową naklejaną warstwą, najczęściej w innym kolorze niż biały. Musimy zadbać o spód (plecy) z materiału o neutralnym pH. Najpowszechniej stosowanym materiałem do ich produkcji jest płyta pilśniowa (lub pochodne). Nie jest to dobre rozwiązanie, bo nie mamy pewności, jaki klej został użyty do jej produkcji. Ja wyrzucam ją od razu do kosza.

Jako pleców używam dokładnie takiego samego kartonu jak ten, który znajduje się z przodu. Fotografię można przykleić do kartonu znajdującego się pod nią albo do właściwego passe-partout. Mocując, używamy albo samoprzylepnych narożników, albo taśmy o neutralnym pH. Taśma nie powinna zachodzić na pole obrazowe, żeby podczas ewentualnej wymiany/naprawy nie zniszczyć zdjęcia. Dlatego chcąc korzystać z taśmy, musimy zostawić na nią margines. Czy oklejać fotografię dookoła? Zdecydowanie nie! Może wydarzyć się tak, że papier zmieni delikatnie swoją objętość, reagując na zmianę wilgotności pomieszczenia. Najmniej inwazyjną metodą jest użycie (lub własnoręczne wykonanie) narożników, w które wsuwamy fotografię. Dzięki temu nie ingerujemy w ogóle w strukturę papieru.

01 02 03 04 05 06 Równe prowadzenie noża jest bardzo trudne… …a efekty mogą rozczarować. Ostrze mojego noża do passe-partout jest odsunięte od krawędzi narzędzia dokładnie o 10 mm… …co oznacza, że dla docelowego otworu 20×30 cm muszę (z tyłu kartonu) wyznaczyć prostokąt 22×32 cm. Po solidnym zamocowaniu linijki do stołu możemy zacząć ciąć karton. Pamiętajmy: wiele przesunięć z delikatnym wbijaniem ostrza, a nie jedno z przebiciem na wylot. Żeby ładnie przeciąć kąciki, musimy najechać cięciami na siebie. Jeśli nóż będzie odpowiednio ostry, na pewno nie zauważymy cięcia od frontu, zwłaszcza z odległości prezentacyjnej (chyba że ktoś zacznie się przyglądać z lupą).

5. Wycinanie otworu

Do wycięcia otworu można posłużyć się zwykłym nożem do papieru, ale efekty nie będą wyglądały profesjonalnie. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że trudno będzie poprowadzić nóż idealnie prostopadle do podłoża. Poskutkuje to pofalowanym cięciem i nieco niechlujnym wyglądem. Można oczywiście konstruować przeróżne prowadnice itp., ale nawet jeśli uda nam się wyciąć równą krawędź, to nie będzie to samo, co cięcie pod kątem 45 stopni. Do takowego musimy nabyć specjalny nóż. Ma on sztywną konstrukcję i będzie ciął równo do momentu, w którym go przez przypadek nie podniesiemy albo nie odjedziemy od linijki.

Pierwszą zasadą efektywnego korzystania z prezentowanego systemu i, co za tym idzie,precyzyjnego cięcia, jest korzystanie z ostrego noża. Kiedy tylko zorientujemy się, że nóż zaczyna szarpać papier, należy go wymienić na nowy. Kolejna zasada odnosi się to sposobu pracy – przecięcie kartonu nie może odbyć się jednym, głębokim wbiciem ostrza w karton, tylko wieloma delikatnymi cięciami. Cięcie odbywa się od tyłu prezentacyjnego kartonu, więc nie zapomnijcie bardzo dokładnie (i neutralnie chemicznie) umyć powierzchnię, na której go położycie.

01 02 03 Ołówek to najprostsze narzędzie do podpisywania zdjęć. Dbajmy o bezpieczeństwo – krawędzie szyb mogą być ostre. Korzystanie ze sprężonego powietrza wymaga wprawy. Puszka powinna stać w jednym miejscu i nie można nią potrząsać.

6. Wykończanie

Po wycięciu passe-partout i zamocowaniu wewnątrz naszej fotografii możemy przejść do prac końcowych, takich jak na przykład podpisanie zdjęcia. Należy użyć pisadła neutralnego chemicznie, nierozlewającego się. Na papierach matowych najlepiej sprawdzi się ołówek. Problem pojawia się na podłożach błyszczących, które nie poddają się ołówkowi. Można użyć do tego celu flamastrów retuszerskich.

Oprawienie w ramę to trudny etap, podczas którego musimy zwrócić uwagę przede wszystkim na nasze bezpieczeństwo (gdy umieszczamy odbitkę za szybą). Praca w rękawiczkach uchroni przed ostrymi krawędziami oraz przed odciskami palców, które najczęściej dostrzega się dopiero po zmontowaniu zestawu i najczęściej znajdują się one na wewnętrznej stronie szyby (prawo Murphy’ego). Zresztą rękawiczki to również bezpieczeństwo dla naszej odbitki. Pot na naszych dłoniach może wejść z nią w reakcję, a tego nie chcemy. Kolejną irytującą sprawą są wszelkiej maści pyłki, które lądują między szybą a zdjęciem. Jeśli przyjdzie nam do głowy przedmuchanie ich za pomocą sprężonego powietrza, to pamiętajmy, żeby nie potrząsać wcześniej puszką, bo zacznie wydmuchiwać gaz w płynnej formie i skończymy z plamami na naszej fotografii.

Teraz wystarczy wbić gwóźdź w ścianę lub obdarować zdjęciem kogoś, kto doceni naszą pracę. Polecam.