Krok po kroku – Kiedy i jak fotografować z blendą

01 02 03 04 Kiedy fotografowana przez nas postać ma główne źródło światła za sobą, warto użyć płaszczyzny odbijającej i doświetlić cienie. Bez blendy cienie są za głębokie, a po zwiększeniu ilości światła docierającego do materiału światłoczułego może się okazać, że tło będzie zbyt jasne. Jeżeli pracujemy w pojedynkę, warto zaopatrzyć się w statyw z uchwytem do blend. Powinien być zamocowany na głowicy kulowej, co pozwoli ustawić odbłyśnik w dowolnym położeniu. Jeżeli nie dysponujemy statywem, możemy poprosić o pomoc modelkę. Problemem może się okazać zbyt mała odległość blendy od twarzy modelki. Im bliżej odbłyśnik, tym mocniejszy efekt jego działania.

1. Po co nam blenda?

Bez światła nie ma fotografii – to prawda tak stara jak sama fotografia. Często jest tak, że światła niestety jest za mało. Co wtedy zrobić? Użyć lampy! A co jeśli nie mamy lampy albo chcemy rzucić światło na obiekt z dwóch stron, wykorzystując tylko jedno źródło światła (na przykład słońce)? Wtedy z pomocą przyjdzie płaszczyzna odbijająca światło, potocznie zwana blendą (w języku angielskim funkcjonuje jako reflector). Użycie takiego narzędzia pozwoli wyrównać (zredukować) kontrast między oświetloną częścią obiektu a tą ukrytą w cieniu. Można zadać sobie pytanie: „Po co cokolwiek odbijać, skoro można błysnąć lampą i mieć podobny, a nawet lepszy efekt i większą moc światła?”. Z kilku powodów. Po pierwsze, na początku naszej fotograficznej ścieżki wiele osób nie posiada systemowych bądź studyjnych lamp błyskowych. To nie powinno nas ograniczać w osiągnięciu celu, jakim jest dobrze oświetlone zdjęcie. Po drugie, mniej znaczy więcej. Posiadanie całego arsenału oświetleniowego może działać na naszą szkodę. Użycie trzech lamp błyskowych może skończyć się zdjęciem wizualnie nudnym, z płaskim światłem. Dlatego tak ważne jest opanowanie sztuki odbijania światła. Pozwoli to nie tylko zaoszczędzić pieniądze, ale też, mimo użycia prostszych środków, wykonać ciekawsze zdjęcie.

Naukę proponuję rozpocząć od wykorzystania najlepszego źródła światła, jakie mamy – słońca. Świeci zawsze tak samo mocno i tak samo za darmo. Niestety nie zawsze po tej stronie globu, po której byśmy sobie tego życzyli. Inną sprawą jest pogoda. Może się okazać, że na sesji zdjęciowej przywita nas ołowiane niebo i czegoś takiego jak kontrast oświetleniowy w ogóle nie będzie, bo nad całym planem będzie się rozciągał dyfuzor z chmur.

Z tego poradnika dowiesz się, z czego możesz zrobić blendę i jaki wpływ będzie miała na zdjęcie. W celu wykonania ilustracji udałem się z modelką do pobliskiego parku i korzystałem głównie ze słońca, które chyliło się już ku zachodowi. Jedyny retusz, jaki wykonałem, to cyfrowa „naprawa” folii aluminiowej na styropianie, bo nie wytrzymała transportu, a wyglądało to nieestetycznie.

Tutaj warto nadmienić, że przydadzą się dodatkowe akcesoria, jak statywy oświetleniowe i specjalne uchwyty do blend. Przyda się też asystent, którego obsługuje się najwygodniej, czyli komendami głosowymi.

01 02 03 Blenda może być świetnym substytutem softboxa. Wystarczy odpowiednio ustawić płaszczyznę odbijającą i skierować w nią palnik lampy. Na pierwszej ilustracji widać zdjęcie doświetlone bezpośrednio lampą błyskową. Na drugim zdecydowanie bardziej naturalny rezultat zastosowania blendy (plan zdjęciowy na ostatniej ilustracji). Blenda może być świetnym substytutem softboxa. Wystarczy odpowiednio ustawić płaszczyznę odbijającą i skierować w nią palnik lampy. Na pierwszej ilustracji widać zdjęcie doświetlone bezpośrednio lampą błyskową. Na drugim zdecydowanie bardziej naturalny rezultat zastosowania blendy (plan zdjęciowy na ostatniej ilustracji). Blenda może być świetnym substytutem softboxa. Wystarczy odpowiednio ustawić płaszczyznę odbijającą i skierować w nią palnik lampy. Na pierwszej ilustracji widać zdjęcie doświetlone bezpośrednio lampą błyskową. Na drugim zdecydowanie bardziej naturalny rezultat zastosowania blendy (plan zdjęciowy na ostatniej ilustracji).

4. Użycie blendy jako podstawowego źródła światła (flesz skierowany w blendę)

Akcesoria do lamp błyskowych nie są tanie. Mało tego, jest ich tyle, że możemy skutecznie drenować portfel przez kilka miesięcy. Bardzo przydatnym akcesorium jest lampa z softboxem. W odróżnieniu od flesza użytego znad obiektywu (pierwsza ilustracja) daje dużo ciekawsze efekty. Mając lampę systemową (na przykład SB-910) i kawałek styropianu, możemy zaimprowizować takie narzędzie. Wystarczy skierować lampę w kierunku reflektora i gotowe. Problematyczne może być bezprzewodowe wyzwolenie lampy, ale posiadacze większości nikonów mogą skorzystać z systemu CLS, który jest dostępny z poziomu lampy wbudowanej w korpus. Posiadacze nikonów z serii 3000 muszą zaopatrzyć się w nadajnik SU-800. Jeżeli okaże się, że jedna lampa to za mało, można w jednej grupie użyć kilku, celujących w tę samą powierzchnię.

Użycie kilku lamp naraz może być przydatne w sytuacji, w której chcemy oświetlić obiekt większą powierzchnią. Wystarczy połączyć kilka bloków styropianów w całość (albo zaaranżować sesję przy białej ścianie), rozstawić kilka lamp tak, żeby błyskały w płaszczyznę, i gotowe. To niezły pomysł na miękkie oświetlenie dużej grupy osób, ale do tego potrzebne będą raczej mocne flesze studyjne.

01 02 Jeżeli światło zastane okaże się zbyt ostre, możemy je zmiękczyć, używając dyfuzora, który otrzymamy w zestawie z blendą. Jeżeli światło zastane okaże się zbyt ostre, możemy je zmiękczyć, używając dyfuzora, który otrzymamy w zestawie z blendą.

5. Różnica między blendą i dyfuzorem

Staropolskie porzekadło mówi, że darowanemu koniowi w zęby się nie zagląda, więc omówię jeszcze jedno akcesorium, które znajdziemy w popularnych zestawach 5 w 1, a mianowicie dyfuzor (to ta biała część wszyta w stelaż). Blenda odbija światło, nie przepuszczając go na drugą stronę. Dyfuzor natomiast przepuszcza część światła (ilość zależy od gęstości materiału), a część odbija. Dyfuzor świetnie się spisuje, kiedy musimy zmiękczyć światło, którego źródłem może być zarówno słońce, jak i lampa błyskowa.

Efekty będą się różnić w zależności od średnicy dyfuzora i odległości od źródła światła oraz modela. Tak jak wspomniałem wcześniej, dyfuzor możemy dostać w zestawie z blendą 5 w 1, ale możemy też pójść do sklepu z tkaninami i wybrać materiał, który nada się do przepuszczania światła. Mój kolega po fachu używa na przykład jednorazowego prześcieradła z PKP, inny białych plastikowych pojemników z Ikei. Sam korzystam w domu z dużego arkusza białej pleksi. Służy mi jako błyszczący blat (który mogę podświetlić od spodu), mocno zmiękczający światło dyfuzor (pleksi ma pół centymetra grubości) i płaszczyzna odbijająca światło.

To nie jest tak, że bez profesjonalnych narzędzi się nie da. Trzeba po prostu kombinować. Miłej zabawy!