Sprawdzanie
Szeroki Kadr
Poradnik: Pora dnia, pora roku | Przyroda i krajobraz | Krok po kroku | 20.08.2015 | Początkujący | Kolor tła:

Krok po kroku – 5 minut z aparatem – Wschód i zachód słońca bez tajemnic

Patryk Wiśniewski

Dodaj do schowka
01 02 Oba zdjęcia wykonano z warszawskiego mostu Świętokrzyskiego. Jak widać, kadr z chmurami jest zdecydowanie atrakcyjniejszy wizualnie. ISO 400, f/11 1/125 s

Złota godzina

Najlepiej wykorzystamy światło w zdjęciach krajobrazowych, robiąc zdjęcia w tak zwanej „złotej godzinie”. Co to jest? Najprościej przyjąć, że jest to dokładnie jedna godzina po wschodzie i przed zachodem słońca. To, ile dokładnie trwa złota godzina, zależy od pory roku oraz współrzędnych geograficznych naszego położenia. Aby precyzyjnie ustalić czas trwania i moment, w którym zacznie się złota godzina, możemy skorzystać z aplikacji na smartfony lub stron internetowych. Samo określenie pochodzi od kolorów, które pojawiają się w czasie wschodu i zachodu. Soczyste czerwienie, głębokie pomarańcze i nasycone żółcie – to wszystko zobaczymy podczas tych kilkudziesięciu minut. Warto też sprawdzić prognozę pogody, bo przecież zachody i wschody słońca będą się zdecydowanie różnić w zależności od tego, czy będziemy je fotografować przy czystym, czy przy zachmurzonym niebie. Jeżeli mamy taką możliwość, starajmy się wybierać dni, w których na niebie pojawią się chmury. To na nich odbywa się gra światła i cieni, która uatrakcyjni wizualnie nasze zdjęcie. Fotografie wyłącznie pustego nieba ze słońcem będą dość nudne dla odbiorcy.



Odpowiednie przygotowania są niezbędne choćby po to, by nie przyjść na miejsce zbyt późno. Jak widać na powyższym przykładzie, tym razem zachód słońca wyprzedził fotografa.

Przygotuj się

Wbrew pozorom złota godzina to krótka chwila. Sześćdziesiąt minut to nie jest wiele czasu, jeżeli weźmiemy pod uwagę, że zapewne będziemy chcieli wykonać przynajmniej kilka kadrów. Oznacza to, że wybierając się na zdjęcia, powinniśmy mieć wszystko starannie zaplanowane. Spakujmy sprzęt, którego chcemy użyć, wybierzmy lokalizację. Aby uchwycić ten moment dnia, musimy pojawić się na miejscu chwilę wcześniej. Wstańmy więc przed świtem, wyruszmy na miejsce zdecydowanie przed zachodem. Dzięki temu będziemy mogli spokojnie przygotować sprzęt, ustawić kadr i skupić się na fotografowaniu sceny. W czasie gdy słońce wschodzi czy zachodzi, wygląd krajobrazu zmienia się bardzo dynamicznie. Cienie wydłużają się (zachód) lub skracają (wschód), ciepłe barwy prezentują całe swoje spektrum. Dodatkowo dochodzi jeszcze kwestia zmiany natężenia światła i kontrastu sceny. To właśnie dlatego musimy być bardzo dobrze przygotowani, wychodząc na zdjęcia.



Pamiętaj o statywie

Koniecznie weź ze sobą statyw. Mimo że fotografując wschód i zachód, tarczę słońca mamy zazwyczaj na wprost obiektywu, więc warunki pozwalają z łatwością wykonać zdjęcie z ręki, statyw bardzo się przyda. Po pierwsze, pozwoli precyzyjnie ustawić kadr i kompozycję. Po drugie, będziemy mieli możliwość kreatywnie wykorzystać długi czas naświetlania. Statyw umożliwi też wybór najniższej wartości ISO, jaką oferuje nasz aparat. Dzięki temu pliki cyfrowe będą zawierały więcej informacji obrazowych, co zapewni większą elastyczność podczas obróbki zdjęć.

01 02 03 04 05 06 ISO 64, f/11, 1/320 s
Ekspozycja - Podczas złotej godziny to my musimy zdecydować, na którą partię obrazu naświetlimy zdjęcie. W zależności od wyboru zmienia się nastrój fotografii.

Wyłącz automat

Najlepiej pracować w trybie manualnym (lub przynajmniej preselekcji czasu albo przysłony). W ten sposób mamy pełną kontrolę nad ekspozycją, która w przypadku kontrastowych scen może stanowić problem dla automatyki aparatu. Korzystanie z manualnych ustawień pozwoli świadomie podjąć decyzję, które partie obrazu będą kluczowe w doborze parametrów ekspozycji. Automat, nawet najlepszy, nie będzie wiedział, jaki cel chce osiągnąć fotograf. Będzie się starał wyrównać obraz do zaprogramowanych standardów. W przypadku wschodów i zachodów słońca nie ma czegoś takiego jak poprawna ekspozycja. To my musimy podjąć decyzję, którą część obrazu chcemy mieć „poprawnie” naświetloną. Ekspozycja ustawiona na tarczę słońca zaowocuje ciemnymi sylwetkami w dolnej części kadru, więc trzeba na to zwrócić uwagę. Ekspozycja na niebo pozwoli uchwycić część detali w ciemnych partiach obrazu i będzie dobrą bazą do wykonania obrazu HDR. Nie ograniczajmy się jednak – warto skorzystać z bracketingu (czyli kilkukrotnego naświetlenia tego samego kadru z różnymi parametrami), jeżeli nie mamy w głowie efektu, który chcemy osiągnąć. Zresztą kombinacja czas/przysłona to nie wszystko. Aby uwydatnić kolory, które towarzyszą wschodom i zachodom słońca, wystarczy przestawić balans bieli na ten przeznaczony do pochmurnych dni. W ten prosty sposób podbijemy nasycenie ciepłych barw. Dzięki temu zdjęcia będą wyglądały zdecydowanie atrakcyjniej już jako pliki JPG (choć oczywiście zachęcamy do korzystania z zapisu plików RAW).

01 02 ISO 3200, f/2,8 1/45 s
Często najciekawsze wizualnie sytuacje rozgrywają się tam, gdzie słońce nie mieści się w kadrze. Rozglądajmy się uważnie, żeby wykorzystać złotą godzinę nie tylko do fotografowania samej tarczy słonecznej.

Nie skupiaj się na słońcu

Pamiętajmy, że sam zachód czy wschód słońca to za mało. Potraktujmy to zjawisko jako pretekst do udania się w plener. Samą scenerię powinniśmy dobrać wcześniej. W przypadku krajobrazu bardzo ważny jest pierwszy plan, który pozwoli zbudować wrażenie głębi obrazu, o którą nie tak łatwo na dwuwymiarowej fotografii. Zastanówmy się, czy chcemy, żeby elementy blisko aparatu były oświetlone konturowo, czy może warto wybrać takie ustawienia, które pozwolą złapać promienie słoneczne i je doświetlić. Pamiętajmy o zasadach kompozycji, poszukajmy ciekawych sylwetek: drzew, ludzkich postaci czy budynków. To wszystko odpowiednio zakomponowane pozwoli wykonać dobre i efektowne zdjęcie.

Tę samą scenerię można fotografować z wielu różnych perspektyw. Korzystajmy z tej możliwości. ISO 100, f/5,6, 1/200 s


Bądź cierpliwy

Nie zrażajmy się niepowodzeniami. W przypadku krajobrazu sam temat nie ucieknie i będziemy mogli do niego wrócić, a jeśli fotografujemy podczas złotej godziny, jest to nawet wskazane. Wybierzmy sobie miejsca do sfotografowania i wracajmy w nie wielokrotnie. Szybko okaże się, że każda taka wyprawa jest inna. Widoki zmieniają się wraz z porami roku i pogodą nawet na przestrzeni kilku dni. Cierpliwość dotyczy także samego pozostawania w wybranym miejscu lub przybywania tam wcześniej. Często widok jest najbardziej efektowny dopiero pod sam koniec zachodu słońca, kiedy kolory są najbardziej nasycone, a z ciepłymi barwami kontrastują zimne kolory zmroku.

Tekst i zdjęcia: Patryk Wiśniewski
Redakcja: Łukasz Kacperczyk

Oznacz jako przeczytane
Masz propozycję na temat poradnika?: Napisz do nas
Oceń :

Zobacz podobne poradniki

rozwiń

Komentarze

bodziu.h

Zdjęcie Pana Piotra Chara - czyli dzień z życia fotografa przyrody jest cudne , nic dodać nic ująć

maru-chan

Wielu osobom wydaje się, że najlepszy zachód Słońca jest przy bezchmurnym niebie. Tymczasem podczas zwykłej obserwacji oraz w trakcie robienia zdjęć można zaobserwować najlepszą grę świateł - w każdym przypadku unikalną, jak na zdjęciach powyżej.

piter2039

Najlepsze zachody i wchody wychodzą z lekko zachmurzonym niebie z białymi obłokami :)

z_i_b_i

z_i_b_i 2017-09-20 14:46:04

Jeśli korzystacie z telefonów z Androidem to polecam aplikacje Golden Hour. Korzysta on z odbiornika GPS w telefonie i jest w stanie wam pokazać w jakich godzinach i kiedy będzie złota godzina (i nie tylko bo też niebieska itp.)

graft

graft 2021-03-29 23:20:18

soczystość i esesnsja w paradogmacie złocistości-ostrości..

Dodaj komentarz

Ponieważ nie jesteś zalogowany, Twój wpis będzie musiał zostać zaakceptowany przez moderatora.

Dodaj swój post

stefan

Jan Ulicki2024-03-15 15:45:50 stefan

Po co zwiększać tak bardzo nasycenie? Z dobrych, a nawet bardzo dobrych kadrów wychodzi…

Skibek

Fragment ciała2024-03-07 16:55:13 Skibek

Łoooo, Paaaanie! Dobre prace w tym miesiącu. Coś czuję, że juror będzie miał ciężki orzech…

sagitarius777

Jan Ulicki2024-03-02 21:49:42 sagitarius777

Jeden z moich ulubionych fotografów Krakowa i Tatr. Zawsze fascynują mnie jego kadry.…

ziebamarcinpl

Jan Ulicki2024-03-02 21:41:09 ziebamarcinpl

Zasłużony tytuł, człowiek pasji którego zdjęcia są niesamowite!…