Krok po kroku – 5 minut z aparatem – Białe tło bez Photoshopa

01 02 03 04 Przykładowe oświetlenie tła widoczną na zdjęciu jedną lampą. Wyraźnie widać stożek świecenia lampy z małym softboksem umieszczonym w odległości ok. 1,5 m od tła. Ekspozycję zmieniałem tylko wielkością otworu przysłony. Środek obrazu jest oświetlony poprawnie na zdjęciu nr 3. Na zdjęciu nr 4 nadmiar światła powoduje zmiękczenie krawędzi obiektu. Na wszystkich zdjęciach środek obrazu oświetlony jest dużo jaśniej niż krawędzie.

Jednym z najważniejszych czynników jest wielkość pomieszczenia, w którym fotografujemy. W małym pomieszczeniu nie zawsze da się równomiernie oświetlić tło tak, żeby nie wpłynąć na oświetlenie głównego obiektu na zdjęciu. Duże pomieszczenie pozwoli zachować odpowiednie odstępy pomiędzy poszczególnymi elementami, przede wszystkim między tłem a lampami, które je oświetlą. Ma to znaczenie dlatego, że im bliżej tła ustawimy lampy, tym większe będą różnice pomiędzy środkiem a krawędziami stożka świecenia. Każda lampa świeci mocniej w środku, a słabiej na krawędziach. Im dalej odsuniemy lampę/lampy od tła, tym bardziej równomiernie oświetlone tło otrzymamy. Pomogą też dyfuzory, które rozpraszają światło i tym samym wyrównują jego poziom na oświetlanej powierzchni.

Jeśli dysponujesz tylko jedną lampą i chcesz w miarę dobrze oświetlić tło oraz obiekt, musisz szczególną uwagę zwrócić na odległości na osi lampa–obiekt–tło. Lampę zewnętrzną wyzwól zdalnie za pomocą flesza wbudowanego w aparat (najlepiej osłabić jego błysk lub przysłonić go kartonikiem, który odbije światło np. w stronę sufitu). Flesz zewnętrzny ustaw tak, aby oświetlał tło z możliwie dużej odległości. Jeśli masz taką możliwość, możesz ustawić jakiś dyfuzor pomiędzy lampą a tłem w celu bardziej równomiernego rozłożenia światła (przydadzą się parasolki fotograficzne, kalka lub inny przezroczysty cienki materiał). Nie jest to idealny sposób, ale warto poeksperymentować z tym, co mamy pod ręką, bez dodatkowych kosztów.

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 Naturalne oświetlenie z okna na wprost obiektu (za plecami fotografa). Ponieważ obiekt znajduje się bliżej aparatu (o ok. 1,5 m) niż tło, jest też trochę jaśniejszy. W rzeczywistości kubik i tło są tej samej jasności. Oświetlenie tła z lewej strony jedną lampą, z różną mocą (lampa 500 W, błysk przy minimalnej mocy, połowie i wartości maksymalnej). Lampa ustawiona za obiektem, skierowana w stronę tła, odległość ok. 1 m. Na trzecim zdjęciu widać wyraźne przepalenia, światło odbite od tła „wlewa się” na obiekt. Oświetlenie tła z lewej strony jedną lampą, z różną mocą (lampa 500 W, błysk przy minimalnej mocy, połowie i wartości maksymalnej). Lampa ustawiona za obiektem, skierowana w stronę tła, odległość ok. 1 m. Na trzecim zdjęciu widać wyraźne przepalenia, światło odbite od tła „wlewa się” na obiekt. Oświetlenie tła z lewej strony jedną lampą, z różną mocą (lampa 500 W, błysk przy minimalnej mocy, połowie i wartości maksymalnej). Lampa ustawiona za obiektem, skierowana w stronę tła, odległość ok. 1 m. Na trzecim zdjęciu widać wyraźne przepalenia, światło odbite od tła „wlewa się” na obiekt. Oświetlenie tła z prawej strony jedną lampą, z różną mocą (lampa 500 W, błysk przy minimalnej mocy, połowie i wartości maksymalnej). Lampa ustawiona za obiektem, skierowana w stronę tła, odległość ok. 1 m. Na trzecim zdjęciu widać wyraźne przepalenia, światło odbite od tła „wlewa się” na obiekt. Oświetlenie tła z prawej strony jedną lampą, z różną mocą (lampa 500 W, błysk przy minimalnej mocy, połowie i wartości maksymalnej). Lampa ustawiona za obiektem, skierowana w stronę tła, odległość ok. 1 m. Na trzecim zdjęciu widać wyraźne przepalenia, światło odbite od tła „wlewa się” na obiekt. Oświetlenie tła z prawej strony jedną lampą, z różną mocą (lampa 500 W, błysk przy minimalnej mocy, połowie i wartości maksymalnej). Lampa ustawiona za obiektem, skierowana w stronę tła, odległość ok. 1 m. Na trzecim zdjęciu widać wyraźne przepalenia, światło odbite od tła „wlewa się” na obiekt. Symetryczne oświetlenie tła. Moc lamp ustawiona na wartość minimalną i połowę mocy, ponieważ zastosowane softboksy są dość małe, a odległość lampy od tła niewielka, światło nie jest rozłożone równomiernie. Symetryczne oświetlenie tła. Moc lamp ustawiona na wartość minimalną i połowę mocy, ponieważ zastosowane softboksy są dość małe, a odległość lampy od tła niewielka, światło nie jest rozłożone równomiernie. Aby zminimalizować różnice w świeceniu stożka światła, odsuwamy obiekt oraz lampy od tła. W efekcie otrzymujemy symetrycznie oświetlone tło.

Kolejne ważne czynniki – związane z wielkością pomieszczenia opisaną w poprzednim kroku – to rozmieszczenie oraz liczba lamp. Odległość lamp oświetlających tło od obiektu/modela również ma znaczenie. Jeśli mamy wystarczającą odległość, możemy kontrolować moc oświetlenia tła niezależnie od oświetlenia obiektu. Jeśli pomieszczenie jest małe lub lampy stoją zbyt blisko obiektu, światło odbite z tła może wpływać na obiekt, obniżając kontrast i dając efekt aureoli widoczny na fotografii. Można go zminimalizować za pomocą zastawek (inaczej murzynów lub gobo – są to wszelkiego rodzaju czarne płaszczyzny, które zapobiegają wpadaniu niezamierzonego światła w oś obiektywu aparatu). Z kolei zbyt bliskie ustawienie oświetlenia modelującego obiekt wpłynie na oświetlenie tła. Należy to uwzględnić przy pomiarach. Generalnie można powiedzieć, że idealne białe tło powinno być jaśniejsze o 1–1,5 EV od oświetlenia głównego obiektu (wyjątkiem może być tu oświetlenie typu high key). Jeśli dysponujemy światłomierzem, możemy po prostu w kilku miejscach na tle (zwłaszcza na krawędziach) zmierzyć intensywność światła.

01 02 03 Symetrycznie oświetlone tło plus duży softbox podłużny z lewej strony skierowany na obiekt. Pamiętajcie, że światło to może wpłynąć na oświetlenie tła z lewej strony, sumując się z lampą skierowaną na tło. W razie potrzeby trzeba to zrekompensować przez zmniejszenie mocy błysku lampy skierowanej na tło. Moc lampy oświetlającej obiekt dwukrotnie większa niż na poprzednim ujęciu. Dodałem zastawkę po prawej stronie, żeby pogłębić cień i nieco wymodelować krawędź obiektu.

Kolejnym etapem jest oświetlenie obiektu/modela, które zależy przede wszystkim od naszej kreatywności oraz efektu, jaki chcemy osiągnąć. Ponieważ jednak nie jest to tekst o oświetleniu obiektu, lecz o tle, podpowiem tylko, że dodatkowo, oprócz ustawienia modela w odpowiedniej odległości od tła, możemy użyć kontrowego oświetlenia, aby bardziej odseparować modela od tła.

01 02

Jak widać na odczycie jasności po otwarciu pliku w Photoshopie, udało się uzyskać równomiernie oświetlone tło bez konieczności stosowania obróbki graficznej. Zachęcam do tego, by jak największą część swojej fotograficznej wizji realizować już w chwili naświetlania zdjęcia. Takie podejście nie tylko pozwoli doskonalić warsztat, ale też oszczędza czas.