Sprawdzanie
Szeroki Kadr
Poradnik: Akcja i ruch | Dokument i reportaż | Ludzie | 25.04.2014 | Początkujący | Kolor tła:

Jak fotografować zawody sportowe – krótki poradnik

Adam Nurkiewicz

Dowiedz się, jak wyglądają przygotowania do relacji z zawodów sportowych

Dodaj do schowka

Sport to z założenia pokojowe współzawodnictwo, którego istotę stanowi indywidualna bądź zespołowa rywalizacja prowadzona zgodnie z zasadami fair play. Taką definicję podają słowniki języka polskiego. Sport jest istotną częścią życia każdego człowieka i wpływa na rozwój fizyczny i psychiczny. Przypominam te definicje, aby podkreślić, że fotografia sportowa niewiele różni się od innych tematów fotograficznych – takich jak wydarzenia, życie codzienne, ludzie czy środowisko. Te tematy, wykorzystywane jako kategorie w większości konkursów fotograficznych, bardzo często przenikają się i zachodzą na siebie.

Podstawy

Na każdych zawodach sportowych znajdziesz okazję do zrobienia ciekawych zdjęć. W jaki sposób będziesz je relacjonować, zależy już od ciebie. Ważny jest pomysł na pokazanie rywalizacji oraz to, jak uważnie śledzisz zawody i jak reagujesz na okoliczności.

Na co warto zwrócić uwagę:

  • emocje (radość, smutek, skupienie, wysiłek);
  • relacje (zawodnik–trener, zawodnik–kibice, zawodnik–rodzina);
  • stadion (architektura, trybuny, sportowa arena);
  • atmosfera zawodów (kibice, atrakcje na stadionie i poza nim);
  • forma wizualna fotografii (kompozycja, wieloplanowość, dynamika, odwołania do historii sztuki).

Stereotyp fotografii sportowej to: seryjne zdjęcia, szybki aparat i długi obiektyw. Nic bardziej błędnego! Tak jak w innych dziedzinach fotografii, najważniejszym elementem systemu jest fotograf. Zatem to od ciebie głównie zależy, jakie fotografie powstaną.

Przydatne będzie odwrócenie mickiewiczowskiej maksymy i na nasze potrzeby zabrzmi ona tak: „Mierz zamiar podług sił. Nie siły na zamiary”. Otóż czasem nie będziesz miał/miała możliwość, by podejść blisko lub wejść wysoko. Kiedy indziej zabraknie ogniskowej w obiektywie lub czułości w aparacie. Nie traktuj tego jak przeszkody, lecz jak impuls dla kreatywności. Stawiaj sobie ambitne cele, a na pewno znajdziesz sposób na ich osiągnięcie. Pamiętaj też, że żadna ogniskowa, czas czy migawka nie są przypisane do konkretnej dyscypliny. Jakimi środkami wyrazu zrealizujesz temat, zależy od ciebie.

Mateusz Rutkowski, Puchar Świata w skokach narciarskich, Zakopane, 14 stycznia 2004 r.
Parę dni przed zawodami Pucharu Świata w skokach narciarskich w Zakopanem wybrałem się na skocznię sfotografować trenujących zawodników. Zazwyczaj podczas treningów można wejść na sam szczyt skoczni i podejść bardzo blisko. Niemal usiąść ze skoczkami na belce. Akurat podczas tego treningu zmieniono zasady i wstęp na skocznię był wzbroniony. Skoro nie mogłem podejść bardzo blisko, postanowiłem odejść bardzo daleko. Prezentowane zdjęcie wykonałem z odległości około pięciuset metrów od skoczni, dzięki czemu udało się uzyskać tak niezwykłą perspektywę.

Kilka podpowiedzi:

1. Prostota. Nadmiar informacji zawartych w fotografii często utrudnia jej odbiór.
2. Perspektywa. Czasem warto poszukać ciekawej perspektywy, np. położyć się na ziemi lub wejść na podwyższenie.
3. Tło. To bardzo ważny element fotografii. Bywa, że decydujący o tym, że zdjęcie jest niezwykłe. Dlatego zwróć uwagę na to, jakie jest tło i w jaki sposób koresponduje z głównym motywem zdjęcia.
4. Pamiętaj, że im lepiej jesteś przygotowany do zdjęć, tym łatwiej zrealizujesz temat. Bądź jednak otwarty na to, co wydarzy się na żywo. Czasem wrócisz z pleneru z zupełnie innym rezultatem zdjęciowym niż to, co planowałeś.

Lokalnych imprez sportowych jest co tydzień tak wiele, że można wybierać do woli. Słuchaj lokalnego radia, zajrzyj do prasy lokalnej, na lokalne portale internetowe. Dla mnie cennym źródłem informacji są afisze i plakaty na słupach reklamowych. Zainteresuj się działalnością urzędów gminy, klubów przyszkolnych i lokalnych związków sportowych, z pewnością udzielą ci informacji na temat zbliżających się zawodów sportowych.

Dyscypliny

Jakub i Daniel Gutowie, liga juniorów młodszych: UKS Łady – Gol Warszawa, Łady, 9 kwietnia 2011 r.
Powyższe zdjęcie dokumentuje rozgrywki międzyszkolnej ligi juniorów młodszych. Wydarzeń sportowych tego typu co tydzień jest mnóstwo. To doskonały poligon dla miłośników fotografii sportowej.

Mecze reprezentacji Polski w piłce nożnej, mistrzostwa świata czy Europy to nie jest dobre miejsce na rozpoczynanie przygody z fotografią sportową. Miejsca dla fotografów są zarezerwowane dla zawodowców, a miejsca na trybunach często uniemożliwiają wykonanie dobrej fotografii. Na zawodach niższego szczebla, np. na lekkoatletycznej szkolnej spartakiadzie, możesz podejść blisko sportowców i relacjonować ich rywalizację. Na tego typu imprezie masz swobodę przemieszczania się oraz wyboru miejsca, z którego będziesz fotografować. Jednak zawsze pamiętaj, że to sportowcy są tu najważniejsi i nie wolno im przeszkadzać. Fotograf jest gościem i powinien starać się być niewidoczny.

Każda dyscyplina ma swoje reguły, etykietę i zwyczaje. Co za tym idzie – praca fotografa na każdych zawodach jest uzależniona od możliwości i zasad panujących na stadionie, basenie, korcie czy lodowisku.

Lekka atletyka to dobra dyscyplina idealna do nauki fotografii sportowej. Wielość konkurencji pozwala na różnorodne zdjęcia. Mamy biegi, skoki, rzuty – możemy obserwować, jak zachowują się sportowcy, i wybrać odpowiedni moment oraz miejsce, skąd wykonamy zdjęcie. Na stadionie lekkoatletycznym, zanim wykonamy jakikolwiek ruch, należy się upewnić, czy nie wejdziemy w drogę rozgrzewającemu się sportowcowi lub nie przeszkodzimy w rozgrywaniu innej sąsiadującej konkurencji. Jeśli prócz ciebie na miejscu są inni fotografujący, umówcie się tak, by nie wchodzić sobie w drogę. Każdy fotograf ma swoje pomysły na ujęcia i dobrze by było nie psuć sobie nawzajem kadrów. Zaletą lekkiej atletyki jest przewidywalność zdarzeń podczas rywalizacji, zatem do ciebie należy tylko wybór miejsca, obiektywu, czasu migawki, przysłony itp. To duży komfort dla fotografa.

Monika Pyrek, Igrzyska Olimpjskie, Pekin, 18 sierpnia 2008 r.
Podczas zawodów ustaliłem, gdzie siedzi trener Moniki Pyrek. Wiem, że Monika po każdym skoku konsultuje z trenerem techniczne aspekty oddanego skoku. Dlatego też czekałem przy trenerze na reakcję Moniki po udanych skokach. Gdy Monika odpadła z turnieju, przeżywała gorycz porażki tuż przy mnie. Mogłem zrobić zdjęcie szerokokątnym obiektywem z panoramą stadionu olimpijskiego w tle.

Piłka nożna nie daje już tylu możliwości. Tradycyjne piłkarskie zdjęcia dwóch piłkarzy z piłką różnią się od siebie układem nóg i miejscem futbolówki w kadrze. Dlatego nie polecam tej dyscypliny. Przed meczem wybierasz jedno miejsce, które możesz zmienić dopiero podczas przerwy po pierwszej połowie. Fotograf może jedynie czekać na to, co się wydarzy. Bywa tak, że jedyny gol pada do bramki, która jest mniej więcej sto metrów od ciebie. Co gorsza, strzelec świętuje go w przeciwległym rogu boiska – plecami do ciebie. Można się ratować w tym momencie np. reakcją bramkarza, który jest tuż obok, lub trenera albo kibiców. Warto sprawdzić, jak utratę gola przeżywają zawodnicy drugiej drużyny. Czasem smutek jest bardziej fotogeniczny niż radość.

Na kortach tenisowych nie wolno chodzić podczas gry. Miejsce można zmienić tylko podczas przerwy, czyli po zakończeniu nieparzystych gemów (z wyjątkiem pierwszego, kiedy to przerwa jest bardzo krótka). Nie wolno też korzystać z lamp błyskowych. Ta zasada zresztą obowiązuje nie tylko na kortach, ale na większości aren sportowych. Warto czasem odejść od kortów nieco dalej lub wyżej, aby szerzej uchwycić temat.

Pamiętaj, że areny sportowe różnią się od siebie. Warto wykorzystać możliwości, jakie daje stadion, kort czy basen, na którym fotografujemy.

Akredytacja

Podczas weryfikacji osób ubiegających się o akredytację fotograficzną na zawody sportowe organizatorzy kierują się następującymi kryteriami:

  • czy fotograf jest profesjonalistą (liczy się m.in. przynależność do stowarzyszeń branżowych);
  • kogo reprezentuje aplikujący fotograf lub ewentualnie dla kogo pracuje (redakcja lub agencja);
  • jaki prezentuje poziom fotograficzny (ocena portfolio – organizatorom, zależy aby ich imprezy były relacjonowane rzeczowo, fachowo, etycznie i na dobrym poziomie);
  • czy specjalizuje się w danej dyscyplinie (w wypadku dużego zainteresowania fotografowie specjalizujący się w danej dyscyplinie mają pierwszeństwo);
  • jaki zasięg mają fotografie ubiegającego się o akredytację (agencje światowe, redakcje ogólnokrajowe przede wszystkim itp.).

Taki system jest konieczny, aby ustalić hierarchię przy wydawaniu akredytacji prasowych dla fotografów. Przy okazji ma to na celu ukrócić amatorską fototurystykę na miejsca przeznaczone dla profesjonalistów. A chętnych zawsze jest sporo.

Anna Hertel, turniej tenisowy Tomaszewski Cup, Warszawa, 3 września 2013.
Korty warszawskiej Legii mają na tyle strome trybuny, że można fotografować z małej odległości, co przy zachodzącym słońcu daje ciekawe efekty.

Edycja zdjęć

Najtrudniej edytować własny materiał. Fakt, że fotograf jest przy okazji kibicem lub jest emocjonalnie związany z bohaterami zdjęć, często dodatkowo utrudnia pracę z materiałem. Dlatego warto szukać pomocy wśród znajomych, którzy również fotografują, lub skorzystać z coraz liczniejszych spotkań z zawodowcami. Wyznaję zasadę, że lepiej pokazać o dwa zdjęcia za mało niż o jedno za dużo. W fotografii sportowej jest to o tyle ważne, że podczas zawodów migawkę wyzwala się dość często. Proponuję traktować tę czynność jako „szkicowanie”, które prowadzi do późniejszego wyboru właściwego ujęcia. Sztuką jest wybrać to najlepsze. Przestrzegam przed publikacją kilku zdjęć z jednej serii. Przeważnie kolejne kadry z tej samej akcji osłabiają wrażenie, jakie robi pojedyncze zdjęcie.

Co potem?

Nie polecam szukania zawodowstwa na siłę. O wiele lepiej, dla obu stron, kiedy to świat zawodowców sam się o ciebie upomni. Dla fotografa lub fotografki to lepiej, ponieważ w tej profesji startuje się wtedy z zupełnie innej, lepszej pozycji. To komuś zależy na twoich fotografiach i to ty możesz stawiać warunki. Dla rynku zawodowego to również lepsza sytuacja, bo trafia na niego ukształtowany fotograf lub fotografka. Różne drogi na skróty często kończą się frustracją i rozczarowaniem.

Proponuję, zamiast szukać sposobu na sprzedawanie zdjęć, skupić się na rozwijaniu swojej fotograficznej pasji. Polecam zainteresować się warsztatami i szkoleniami. Obecnie jest wiele możliwości podnoszenia swoich kwalifikacji fotograficznych. Na przykład Akademia Nikona ma w swojej ofercie zajęcia dla „sportowców”, warto śledzić, co oferuje Związek Polskich Artystów Fotografików. Tam również regularnie są organizowane zajęcia z fotografii sportowej.

Warto stworzyć autorską galerię w internecie i regularnie uzupełniać ją o nowe fotografie. Miejsc, w których można prezentować swoje prace, jest sporo. Oto zaledwie kilka propozycji: 500px.com, flickr.com, imageopolis.com, nikonimagespace.com, onephoto.net, photoshelter.com, plfoto.com, worldphoto.org. Linki do swoich galerii w sieci możecie zamieszczać na portalach społecznościowych, można o nich „ćwierkać” wśród znajomych na Twitterze. Jednak zawsze przed publikacją zalecam dokładne przeczytanie „drobnego druku” regulaminów, które informują o kwestii praw autorskich. Wiele portali społecznościowych z chwilą publikacji fotografii staje się właścicielami publikowanych materiałów.


Podsumowując, zapraszam na boiska i bieżnie, a także polecam poszukiwanie sportu w innych miejscach, takich jak place zabaw czy skateparki. Życzę gęsiej skórki i satysfakcji z własnych fotografii. Te emocje wynagradzają wszelkie trudy poniesione podczas pracy.

Masz propozycję na temat poradnika?: Napisz do nas
Oceń :

Komentarze

kubix16

Bardzo ciekawy materiał.
On nie tylko mówi o fotografii sportowej ale można to wykorzystać w fotografowaniu innych przedmiotów.

dzięki wielkie =)

magdalena47709

magdalena47709 2015-08-10 10:46:01

świetnie napisane. Liczą się szczegóły ale nie nadmiar informacji do odczytania. Zbliżenia to dobre wyjście

pminsta

Super artykuł, można dowiedzieć się jak fotografować nie tylko w sporcie, ale i ogólnie :) Dziękuję :)

pioter9999

Sportowe zdjęcia to według mnie najlepszych i najbardziej emocjonujących, świetnie opisany artykuł :)

sonia

sonia 2015-08-12 01:10:55

Ciekawy artykuł, fotografuję od niedawna i na pewno się przyda :)

ssol_eden

ssol_eden 2022-04-25 11:17:23

Exstra podpowiedzi. Wykorzystam to w pracy z aparatem fotograficznym

Dodaj komentarz

Ponieważ nie jesteś zalogowany, Twój wpis będzie musiał zostać zaakceptowany przez moderatora.

Dodaj swój post

stefan

Jan Ulicki2024-03-15 15:45:50 stefan

Po co zwiększać tak bardzo nasycenie? Z dobrych, a nawet bardzo dobrych kadrów wychodzi…

Skibek

Fragment ciała2024-03-07 16:55:13 Skibek

Łoooo, Paaaanie! Dobre prace w tym miesiącu. Coś czuję, że juror będzie miał ciężki orzech…

sagitarius777

Jan Ulicki2024-03-02 21:49:42 sagitarius777

Jeden z moich ulubionych fotografów Krakowa i Tatr. Zawsze fascynują mnie jego kadry.…

ziebamarcinpl

Jan Ulicki2024-03-02 21:41:09 ziebamarcinpl

Zasłużony tytuł, człowiek pasji którego zdjęcia są niesamowite!…