Sprawdzanie
Szeroki Kadr
Poradnik: Podróże | Pora dnia, pora roku | Przyroda i krajobraz | Ścieżki edukacyjne | 10.08.2020 | Początkujący | Kolor tła:

Fotografia krajobrazowa. Ścieżka edukacyjna Szerokiego Kadru

Łukasz Kacperczyk

W tym artykule podsuwamy Wam poradniki do przeczytania i obejrzenia, jeśli chcecie dowiedzieć się:

  • jaki sprzęt jest potrzebny do fotografii krajobrazowej;
  • na co zwrócić uwagę, fotografując krajobraz o różnych porach roku;
  • jak wykorzystać warunki pogodowe do tworzenia efektownych zdjęć krajobrazowych;
  • jak robić ciekawe zdjęcia krajobrazowe w czerni i bieli;
  • jak fotografować krajobraz nocą;
  • jakie są najczęstsze błędy fotografii krajobrazowej.
Dodaj do schowka

Pejzaż to jeden z najpopularniejszych tematów fotograficznych. Krajobraz fotografujemy podczas spacerów, na wakacjach, w trakcie plenerów fotograficznych. Dla niektórych poza możliwością uwieczniania piękna natury dużą zaletą fotografii krajobrazowej jest brak konieczności kontaktu z człowiekiem. Docenią to zwłaszcza osoby nieśmiałe. Nie będą jednak na ten aspekt narzekać również lwy salonowe. Jak dziwnie by to nie zabrzmiało, pejzaż nie będzie miał ani oczekiwań, ani ewentualnych pretensji o to, jak wyszedł na zdjęciu. Walory zdrowotne, spacery, przebywanie na świeżym powietrzu również są nie do przecenienia. Niezależnie od tego, czy chcemy podejść do sprawy kreacyjnie i uznamy fotografowaną scenę za punkt wyjściowy do dalszej pracy (w cyfrowej lub tradycyjnej ciemni), czy zależy nam na jak najwierniejszym oddaniu piękna przyrody, nie zaszkodzi zapoznać się z różnymi podejściami do tematu, żeby świadomie wybrać zarówno to, co chcemy fotografować, jak i sposób, w jaki będziemy to robić.

fot. Paweł Chara  

Krajobraz ogólnie

Fotoamator pejzażysta to nie tylko zamiłowany fotograf, ale też miłośnik przyrody – jak zawsze, żeby robić dobre zdjęcia, nie wystarczy interesować się samą fotografią. On wie, że ten gatunek fotografii wiąże się z wieloma niedogodnościami, np. z koniecznością wczesnego wstawania, żeby na miejscu być jeszcze przed najlepszymi warunkami oświetleniowymi. Niebagatelne znaczenie mają bowiem wiedza i doświadczenie związane z wpływem pogody i pory roku na jakość i rodzaj światła. To samo dotyczy znajomości cyklu wegetacji roślin czy zwyczajów zwierząt. Polecamy cykl czterech poradników, w których znakomity Piotr Chara opowiada, co fotografuje o jakiej porze roku.

Fotograf krajobrazowy musi też oczywiście znać podstawy kompozycji obrazu, umieć odpowiednio wykorzystać perspektywę (np. szukając najlepszego punktu widzenia – czasem niewielka różnica w umiejscowieniu aparatu robi ogromną różnicę, jeśli chodzi o zdjęcie). Niezbędna jest też biegłość w wykorzystaniu różnych ogniskowych, choćby po to, by nie trzymać się kurczowo myśli, że skoro krajobraz, to musimy użyć obiektywu szerokokątnego.

Upajając się pięknem pejzażu, nie powinniśmy zapominać o tym, że każdą sytuację można wykorzystać/sfotografować na wiele sposobów. Nie musimy po prostu pokazywać, jak wygląda widok roztaczający się przed naszymi oczami. Warto pokombinować kreatywnie i skorzystać z właściwych fotograficznemu medium środków wyrazu i zabiegów technicznych, żeby nieco uatrakcyjnić obraz. Dzięki precyzyjnemu kadrowaniu i wykorzystaniu teleobiektywu możemy zwrócić uwagę widza na rytmy wzory i faktury. Z kolei charakterystyczna dla fotografii zdolność kompresji czasu (długi czas otwarcia migawki) pozwoli np. rozmyć morskie fale lub trawy smagane wiatrem. Dodajmy do tego wspomniane już zmienne warunki pogodowe i okaże się, że fotografia krajobrazowa to w dużej mierze powroty do sprawdzonych lokalizacji, które potrafią za każdym razem wyglądać zupełnie inaczej. Inaczej bowiem odbierzemy zdjęcie promieni słońca przebijających się przez poranną mgłę, a inaczej panoramiczne ujęcie, na którym dominują burzowe chmury.

Czerń i biel

Na osobne omówienie zasługuje fotografia krajobrazowa w czerni i bieli. Kiedyś – wiadomo, bardzo dawno temu, ale jednak – był to jedyny rodzaj fotografii krajobrazowej i fotografii w ogóle. Dziś ograniczenie do skali szarości wybieramy sami, ze względów kreatywnych. Pozbawiona kolorów i oparta na samych różnicach jasności fotografia czarno-biała wymaga zupełnie innego podejścia niż fotografia w kolorze. Najbardziej skupiamy się na kontraście, linii i kształcie, ale fotograf musi nauczyć się też widzieć tonalność sceny, nie dając się rozproszyć kontrastowym kolorom, które nierzadko na czarno-białym zdjęciu będą szarymi plamami o zbliżonej jasności. Dawniej w celu uzyskania kontroli nad jasnością poszczególnych kolorów na zdjęciu stosowało się barwne filtry optyczne zakładane na obiektyw. Pomagały one urozmaicić tonalność zdjęcia (żeby nie wszystko było jednolicie szare). Rozjaśniały swój kolor (np. żółty, zielony, pomarańczowy, czerwony), przyciemniając kolor dopełniający. Na przykład: filtry żółty, pomarańczowy i czerwony w różnym stopniu przyciemniają niebo, które bez nich wyszłoby na zdjęciu zbyt jasne w stosunku do reszty kadru. Filtr zielony przydaje się z kolei, kiedy na zdjęciu jest dużo zieleni (podpowiedź – np. w krajobrazie).

fot. Maciej Koniuszy  

Dziś najczęściej fotografujemy aparatem cyfrowym, który rejestruje obraz kolorowy, a rolę optycznych filtrów barwnych odgrywają funkcje programów do obróbki zdjęć. Decyzje podejmujemy, siedząc przy komputerze, co daje nam ogromną elastyczność. Polecamy nasz poradnik poświęcony właśnie konwersji zdjęć kolorowych do czerni i bieli – na przykładzie programu Adobe Lightroom.

Specyficzną odmianą fotografii czarno-białej jest fotografowanie w podczerwieni. Rezultaty są niezwykle efektowne i warto poświęcić odrobinę czasu na liźnięcie tego tematu. Naturalnie znajdziecie w Szerokim Kadrze osobny poradnik omawiający to zagadnienie.

Zadzieramy głowę lub patrzymy w dół

Przy okazji podziwiania pięknych widoków warto zainteresować się jeszcze odleglejszymi plenerami. Ciekawe rezultaty można uzyskać dzięki fotografii lotniczej, która lotniczą jest już tylko z nazwy, ponieważ dziś takie zdjęcia powstają najczęściej z wykorzystaniem dronów. To przecież również krajobraz, lecz z zupełnie innej perspektywy. Fotografowanie z drona pozwala uwiecznić na zdjęciach kompozycje niedostępne na co dzień dla zwykłego śmiertelnika. Sprzyja poszukiwaniu porządku, geometrii i wzorów.

Zaćmienie Słońca, 4 stycznia 2011 r. fot. Marcin Górko  

Nie musimy jednak koniecznie patrzeć z wysokości w dół – warto zadrzeć głowę do góry i przyjrzeć się niebu. Mamy dla naszych czytelników kilka poradników opowiadających o fotografowaniu zaćmienia Słońca, zaćmienia Księżyca, komet czy nocnego nieba w ogóle. Astronomiczne podejście do fotografii wiąże się z pewnymi wyzwaniami technicznymi. Pomogą im sprostać nowe elementy wyposażenia, które zostały szczegółowo omówione w artykułach w Szerokim Kadrze (choć w niektórych sytuacjach wystarczy standardowy zestaw fotografa krajobrazu, czyli aparat z obiektywem i statyw). Znajdziecie w niej również wiedzę pozafotograficzną, która jest niezbędna do świadomego uprawiania astrofotografii.

Oglądamy cudze zdjęcia i słuchamy fotografów

Tradycyjnie polecamy oglądanie zdjęć. Uczmy się od mistrzów fotograficznego pejzażu – np. od Edwarda Westona, którego sylwetkę przybliżyła w naszym cyklu historycznym Pionierzy fotografii Marta Eloy-Cichocka. Pamiętajmy jednak, że równie wiele możemy się nauczyć na własnych błędach. Warto co jakiś czas zrobić sobie przegląd własnej twórczości, oczywiście krytycznym okiem. Mogą to być również cudze błędy – np. omawiane przez naszych redaktorów w cyklu Okiem eksperta. Zachęcamy też do obejrzenia filmów poświęconych fotografom miesiąca, którzy zajmują się szeroko rozumianą fotografią krajobrazową i przyrodniczą.

Masz propozycję na temat poradnika?: Napisz do nas
Oceń :

Zobacz podobne poradniki

Komentarze

graft

graft 2021-04-17 12:05:08

..to już mineło & zmieniamy nowe medium - góra dół wychodzi pół na 3/4.... świadomość pejzarzu nie idzie w parze kontrastem>/ odcień czerwieni musi wyrazić swą doczesność w efekcie daje półcień****/

Dodaj komentarz

Ponieważ nie jesteś zalogowany, Twój wpis będzie musiał zostać zaakceptowany przez moderatora.

Dodaj swój post

stefan

Jan Ulicki2024-03-15 15:45:50 stefan

Po co zwiększać tak bardzo nasycenie? Z dobrych, a nawet bardzo dobrych kadrów wychodzi…

Skibek

Fragment ciała2024-03-07 16:55:13 Skibek

Łoooo, Paaaanie! Dobre prace w tym miesiącu. Coś czuję, że juror będzie miał ciężki orzech…

sagitarius777

Jan Ulicki2024-03-02 21:49:42 sagitarius777

Jeden z moich ulubionych fotografów Krakowa i Tatr. Zawsze fascynują mnie jego kadry.…

ziebamarcinpl

Jan Ulicki2024-03-02 21:41:09 ziebamarcinpl

Zasłużony tytuł, człowiek pasji którego zdjęcia są niesamowite!…